Antyoksydanty, inaczej przeciwutleniacze, to składnik niezbędny w diecie, która ma pomóc zachować młodość i ochronić przed nowotworami. Jakie są najsilniejsze znane antyoksydanty? Jak działają? Sprawdź i postaw na długowieczność!

Antyoksydanty – co to takiego?

Antyoksydanty, czyli przeciwutleniacze, to naturalne substancje chroniące przed nowotworami i spowalniające procesy starzenia się organizmu. Te związki chemiczne hamują reakcje utleniania w organizmie. Co to oznacza w praktyce? Że nawet powstrzymują proces powstawania wolnych rodników, czyli cząsteczek z niesparowanym elektronem.  

Czym z kolei  są wolne rodniki? To cząstki, które powstają w wyniku różnych procesów metabolicznych (np. oddychanie, procesy zapalne), a także są wchłaniane do ustroju z pokarmem (np. konserwanty, metale ciężkie) i z powietrzem (palenie tytoniu). W swej budowie chemicznej posiadają przynajmniej jeden niesparowany elektron i przez to usilnie dążą do przyłączenia się do komórek organizmu. W wyniku tego przyłączenia niszczą błony komórkowe, a następnie DNA i białka wchodzące w skład enzymów. Neutralizujące działanie przeciwutleniaczy polega na przyłączeniu do wolnych rodników brakującego elektronu i tym samym zapobieganiu ich interakcjom z komórkami ustroju. W wyniku tej wymiany elektronów zarówno wolne rodniki, jak i antyoksydanty są neutralizowane, a następnie usuwane z organizmu. Nadmierna ilość cząsteczek z niesparowanym elektronem sprzyja rozwojowi chorób, m.in. układu krążenia, nowotworowych, cukrzycy czy zwyrodnieniu plamki żółtej. 

Głównym zadaniem antyoksydantów jest zapobieganie powstawaniu tzw. stresu oksydacyjnego w organizmie. Jest to taki stan ustroju, w którym zaburzona jest równowaga pomiędzy wytwarzaniem przez organizm wolnych rodników, a ich neutralizacją przez przeciwutleniacze. Podsumowując, antyoksydanty mogą również chronić przed:

  • degradacją plamki żółtej;
  • zaćmą;
  • chorobą stawów;
  • cukrzycą;
  • miażdżycą;
  • chorobą niedokrwienną serca;
  • niszczącym procesem wywołanym paleniem papierosów;
  • astmą;
  • zanieczyszczeniami środowiska;
  • sklerozą;
  • zapaleniem oskrzeli;

Ponadto antyoksydanty:

  • opóźniają proces starzenia;
  • ułatwiają organizmowi detoksykację kancerogenów;
  • spowalniają przebieg choroby Alzheimera.

ZOBACZ TEŻ >> WSZYSTKO NA TEMAT WITAMINY B12 (NIE TYLKO DLA WEGAN)

1. SOKOWIRÓWKA Sage | 2. SOKOWIRÓWKA Catler

Jakie rodzaje antyoksydantów wyróżniamy?

Wyróżniamy antyoksydanty endogenne (produkowane przez organizm, czyli melatonina, glutation, estrogen, albumina, kwas moczowy i liponowy) i egzogenne (z pożywienia). Tę drugą grupę dzielimy z kolei na antyoksydanty sztuczne i naturalne.

  • Sztuczne antyoksydanty to te substancje, które na etykietach żywności opatrzone są literą E i trzycyfrowym numerem. Są to np. kwas mlekowy (E270), askorbinian sodu (E301) czy estry kwasów tłuszczowych i kwasu askorbinowego (E304). Przedłużają one czas trwałości żywności.
  • Naturalne antyoksydanty to m.in. witaminy A, C i E, karotenoidy, bioflawonoidy, a także jony metali przejściowych (cynku, manganu i selenu). Bogatym ich źródłem są owoce i warzywa (głównie rośliny strączkowe, pomidory, pomarańcze, brokuły, itp.) oraz mleko i przetwory mleczne. 

Antyoksydanty powodują skutki uboczne?

Spożywanie produktów bogatych w antyoksydanty jest pożądane przez organizm. Jednakże przeładowywanie organizmu przeciwutleniaczami także nie jest dobre. Według najnowszych badań niekontrolowana i nieumiarkowana ich podaż może doprowadzić do rezultatów przeciwnych do tych, które przynosi ich przyjmowanie w sposób racjonalny, np. zamiast hamować rozwój guza u chorych na raka, może go przyspieszać, nadmiar witaminy E może zamiast zapobiegać, zwiększać ryzyko zgonu z powodu chorób układu krążenia, itd.

Jak zatem osiągnąć złoty środek? Najlepszym wyjściem jest stosowanie zdrowej zbilansowanej diety, bogatej w owoce i warzywa (źródło naturalnych antyoksydantów) i ubogiej w konserwowaną, przetworzoną żywność (źródło sztucznych antyoksydantów). W ten sposób zmaksymalizuje się pozytywne działanie przeciwutleniaczy i uniknie się negatywnych skutków ich nadmiernej podaży.

ZOBACZ TEŻ >>  CO JEŚĆ, ŻEBY MIEĆ PIĘKNĄ SKÓRĘ?

Najsilniejsze antyoksydanty

Do antyoksydantów zaliczamy witaminy: C, A, E, likopen, alfa karoten, beta karoten, polifenole, luteinę, koenzym Q10, cynk, selen, kobalt, miedź i mangan. Gdzie szukać przeciwutleniaczy w codziennej diecie?

  • witamina A: nabiał, masło, żółtka jaj, tłuste morskie ryby, żółte owoce, ciemnozielone i żółte warzywa;
  • prowitamina A (beta – karoten): marchew, dynia, morela, papaja, papryka czerwona, pomidor, natka pietruszki, szczaw, szpinak, sałata, słodkie ziemniaki;
  • witamina E: oleje roślinne, orzechy, kiełki, kukurydza, szpinak, brukselka, produkty zbożowe pełnoziarniste, kapusta włoska, mango, łuskane ziarna pszenicy;
  • witamina C: owoce cytrusowe, jagody, kiwi, czerwona papryka, natka pietruszki, porzeczki, dzika róża, truskawki, kalafior, ziemniaki, kapusta;
  • selen: orzech brazylijski, cebula, czosnek, grzyby, łuskane ziarna pszenicy, ryż;
  • cynk: ostrygi, produkty zbożowe z pełnego przemiału, podroby, mięso, ryby, nasiona roślin strączkowych, warzywa i owoce;
  • polifenole: czerwone wino, herbata: zielona, czerwona i biała. 

1. WITAMINA C Czech Virus | 2. ASTAKSATYNA Czech Virus | 3. BLENDER Braun

Najsilniejsze antyoksydanty to:

  • Astaksantyna. Jej źródłem są algi morskich Haematococcus Pluvialis. Jest 54 razy silniejsza niż beta-karoten, 800 razy bardziej aktywna niż witamina E i koenzym Q10 oraz 6000 razy silniejsza niż witamina C.
  • Kwasy bosweliowe. Ich źródłem jest indyjska roślina boswelia (kadzidłowiec). badania wskazują, że spożywanie ekstraktu z kadzidłowca przynosi wiele korzyści dla całego organizmu ludzkiego. Badania wskazują, że składniki kadzidłowca mogą: wspierać ochronę chrząstki stawowej, wspomagać organizm przy stanach zapalnych, wpływać na zmniejszenie ryzyka choroby miażdżycowej, wywoływać apoptozę komórek nowotworowych.
  • Kurkumina. Ma silne działanie przeciwzapalne i jest mocnym przeciwutleniaczem. Stanowi bogate źródło witamin z grupy B, wapnia, żelaza, magnezu, błonnika, soli mineralnych, tłuszczów nasyconych i nienasyconych oraz olejków eterycznych.
  • Resweratrol. Jest składnikiem czerwonych winogron, borówek amerykańskich, czarnych porzeczek czy czerwonego wina. To naturalnie występujący polifenol o szeroko udokumentowanej skuteczności, należący do grupy najsilniejszych przeciwutleniaczy. Badania wskazują, że resweratrol odgrywa ważną rolę w profilaktyce zmian miażdżycowych oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia zakrzepów.
  • Likopen. To czerwony barwnik z rodziny karetonoidów – naturalnych przeciwutleniaczy. Najwięcej znajduję się go w pomidorach, które dojrzewają na słońcu, a nie w szklarniach czy pod folią.Według badań likopen może posiadać działanie wspierające prawidłowy stan skóry, wspierające w profilaktyce miażdżycy, wspomagające usuwanie “złego” cholesterolu LDL, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze.

Czy Twoja dieta jest bogata w przeciwutleniacze? A może zupełnie o nich nie myślisz podczas komponowania swoich posiłków? Jestem ciekawa, czy tak jak ja zwracasz uwagę na to, co jeszcz. Zapraszam Cię do dyskusji pod tym postem!

18 lipca, 2021
2 komentarze