Zastanawiałaś się kiedyś, jaki wpływ na Twoje związki ma relacja z ojcem? Czy Ty, jako ojciec, bierzesz pod uwagę, jak ogromny masz wpływ na sposób kształtowania się przekonań Twojej córki dotyczących jej ciała, osobowości, a co za tym idzie – na relacje, jakie w życiu wybiera? Ten wpis poświęciłam relacji córki i ojca, czyli tego kontaktu, który w moim życiu realizował się tylko na duchowym poziomie.
Ojciec i córka – na czym polega znaczenie tej relacji?
Nasze, kobiet, relacje z ojcami bywają różne – czasem są przyjacielskie i zdrowe, czasem pełne napięcia i konfliktów, a czasem… zupełnie (lub prawie) ich nie ma. Czy wiesz, jak ogromny wpływ na Twoje życie, to kim jesteś i z kim się wiążesz ma wpływ Twój kontakt z tatą? Relacje z ojcem są jednym z najważniejszych elementów kształtowania się psychiki córki i wpływają na jej poznawcze wyobrażenia na temat samej siebie oraz uczucia jakimi są siebie darzy. Figura ojca wpływa w dużym stopniu na poczucie własnej wartości i kobiecości dorastającej dziewczyny, na jej stosunek do cielesności, a nawet na tożsamość płciową. Nie ma w tym nic dziwnego – w końcu ojciec jest pierwszym, najważniejszym mężczyzną w życiu każdej kobiety. Ja też to czuję pomimo tego, że nie mogę pamiętać swojego taty.
1. KSIĄŻKA „Cud rodzicielstwa” S. Ori | 2. KSIĄŻKA „Ojcowie i córki” T. Nowak OP i M. Frączek
Co kobiety zawdzięczają ojcom?
Jak już wspomniałam, ojcowie mają ogromny wpływ na to, jak dziewczyna w okresie adolescencji (jak i później, nawet przez całe swoje życie) widzi swoje ciało, jaką funkcję dla niej spełnia. To pozytywna opinia ze strony ojca jest tym, czym na duchowym poziomie małe dziewczynki dosłownie się karmią. Jeśli chodzi o emocje, zdrowa i satysfakcjonująca relacja z ojcem może wpłynąć na wzmocnienia u córek poczucia bezpieczeństwa. Dziewczynki czerpią od swoich opiekunów (zazwyczaj, absolutnie nie musi być to regułą) chociażby zaradność, zdolność patrzenia z dystansem na świat, umiejętność analizowania i oddzielania faktów od wyobrażeń czy lęków. Bardzo często to ojcowie uczestniczą w precyzowaniu celów życiowych, wyborze studiów czy zawodu. Udział ojca wyraża się także w dużym stopniu w przyjmowaniu przez córkę konkretnych wartości, na bazie których kształtuje ona swoją tożsamość. Nie da się pominąć znaczenia relacji z ojcem na funkcjonowanie w ramach struktur społecznych, stosunek do innych ludzi, niezależność, zdyscyplinowanie wewnętrzne.
Problemy w relacji z ojcem
Problemy w relacji ojciec-córka mogą mieć wielorakie podłoże, więc odniosę się na potrzeby tego wpisu tylko do kilku obszarów, które według mnie są najbardziej problematyczne. Bardzo często ojcowie nie mają dobrego kontaktu ze swoimi uczuciami, nie potrafią zrównoważyć damskiego i męskiego pierwiastka w swojej psychice, przez co trudno im wyrażać emocje czy pozwalać sobie na bliskość z dzieckiem, szczególnie dziewczynką, która stanowi dla takiego nieprzebudzonego mężczyzny zagadkę. Bywa też, że ojcowie wolą realizować kontakt z pociechami poprzez różne formy aktywnego wypoczynku, zabawy – w ten sposób mogą manifestować swoją miłość, ale dziewczynki często łakną innego kontaktu, bardziej pogłębionego, emocjonalnego.
Negatywny wpływ dla rozwoju „ja” dziewczynki ma postawa ojca bezustannie krytykującego i nadmiernie wymagającego. Mowa tu zwłaszcza o takich sytuacjach, w których ojciec próbuje zmieniać charakter córki na wzór wytworzonego przez siebie ideału kobiety. Stąd tylko krok do niskiej samooceny i poczucia bycia gorszą od innych.
Ojciec obojętny lub krytykujący może przyczynić się do wystąpienia u młodej kobiety poważnych zaburzeń odżywiania, które są konsekwencją nieakceptowania swojego ciała. Chociaż przyczyny zaburzeń odżywiania są oczywiście złożone, przypuszcza się, że anoreksja może być próbą opóźnienia momentu dojrzewania po to, żeby utrzymać bliskie relacje z ojcem. Dla dziewczyny pozbawionej miłości ojcowskiej jedynym dostępnym sposobem na poradzenie sobie z niemożnością ponownego zainteresowania ojca staje się kontrolowanie jedzenia i niejedzenia.
Inne problemy pojawiają się wówczas, gdy dziewczynka dorasta i powoli przeobraża się w kobietę. Jak podkreślają psychologowie, to moment, w którym mężczyźni mogą czuć obawy związane ze swoimi reakcjami na dojrzewającą seksualność córki i nawet doprowadzić do wygaszenia kontaktu w dotychczasowej formie. To może z kolei wywołać poczucie utraty gruntu pod nogami i poczucia bezpieczeństwa w dziewczynie. Pozostawiona nagle sama sobie, ze zmieniającym się ciałem, które wydaje się być przyczyną nagłej niechęci ojca do utrzymywania bliskiego kontaktu, może nabrać fałszywego przekonania, że jest kimś mało atrakcyjnym. Rezultat? Trudności w nawiązywaniu późniejszych bliskich relacji z mężczyznami.
Jak relacja z ojcem wpływa na związki córki?
W jaki sposób relacja z ojcem może przełożyć się na relacje z innymi mężczyznami w dorosłym życiu córki? Cóż, jeśli dorastająca kobieta nie jest wystarczająco afirmowana i akceptowana przez swojego ojca, nie spotyka się z jego zachwytem i aprobatą, może podchodzić nadmiernie nieufnie, a nawet wrogo do innych mężczyzn. I dokładnie w drugą stronę – akceptowane przez ojców kobiety często cechuje dużo wyższe poczucie własnej wartości, większa pewność dotycząca własnej kobiecości, a także otwartość na mężczyzn. Ojciec stanowi swego rodzaju wzór dla córki, jest poniekąd punktem wyjścia i odniesienia – wdrukowuje pewne przekonania i systemy, uczy, jak kobieta powinna być traktowana, jak się zachowywać w stosunku do mężczyzn, jak na nich reagować. Jeśli ojciec wykazuje się postawą zdystansowaną lub w ogóle jest nieobecny w życiu córki, jest dużo większe prawdopodobieństwo, że będzie ona w dorosłym życiu szukała mężczyzny zdolnego do zaspokojenia tych potrzeb, co może mieć dobre konsekwencje, ale może też kończyć się chociażby związkami nadmiernie zależnymi. W praktyce może to oznaczać po prostu wchodzenie w relacje z toksycznym i władczym mężczyzną, który daje złudne poczucie opiekuńczości.
1. KSIĄŻKA „Mocni ojcowie, mocne córki” M. Meeker
Co możesz zrobić w przypadku zdiagnozowania w sobie problemu?
Metod diagnozowania w sobie problemu związane z relacją z ojcem jest wiele. Z pozoru najprostszą z nich byłaby obserwacja siebie, swoich potrzeb i relacji, ale jak wiadomo – wcale nie jest to łatwe. Właśnie dlatego polecam rozwojową sesję ze mną za pośrednictwem platformy Moc Afrodyty – to sposób bardzo efektywny, pozwalający Ci naświetlić obszary wymagające Twojej uwagi, pracy i energii, a przy tym przynoszący konkretne rozwiązania i narzędzia. Sesja może być też oczywiście uzupełnieniem terapii. Inny sposób, jaki Ci polecam, to ustawienia systemowe według metody Berta Hellingera – potężne narzędzie do diagnozowania tego, co wydarzyło się w rodzinie i dlaczego. Kiedy wiesz już, że wybierasz swoich partnerów, rekompensując sobie brak ojca lub szukając w nich tego, czego Twój ojciec Ci nie dał, warto skorzystać z jeszcze jednej metody, która jest wprost skrojona do takich sytuacji: pracy z Wewnętrznym Dzieckiem, które możesz ukochać, zaakceptować i któremu możesz przesłać miłość, jakiej nie doświadczyłaś w dzieciństwie od ojca. Wiem, że brzmi prosto, a na pewno zdajesz sobie sprawę tego, że nie do końca takie jest. Ale tu również mogę polecić Ci sesję na Mocy Afrodyty, podczas której dowiesz się, jak taką pracę stosować samodzielnie na co dzień.
